Khi học tiếng Nhật, việc hiểu rõ tên gọi các nguyên tố, vật liệu trong đời sống hằng ngày là điều cần thiết. Một trong những từ vựng quan trọng thuộc nhóm vật chất cơ bản chính là “sắt”. Vậy sắt trong tiếng Nhật là gì và từ này được sử dụng như thế nào trong thực tế?
Trong tiếng Nhật, “sắt” được gọi là 「鉄」, đọc là tetsu. Đây là một danh từ phổ biến, xuất hiện không chỉ trong các văn cảnh kỹ thuật, khoa học mà còn trong đời sống thường nhật và văn hóa Nhật Bản. 「鉄」 vừa có nghĩa là nguyên tố kim loại sắt, vừa có thể được sử dụng để nói về những vật dụng, công trình hay thiết bị được làm từ chất liệu này.
Ví dụ, khi nói đến “cầu sắt”, người Nhật dùng cụm từ 「鉄橋」 (tekkyō), trong đó 「橋」 là “cây cầu”. Tương tự, “thanh sắt” là 「鉄棒」 (tetsubō), còn “cửa sắt” là 「鉄のドア」. Điều này cho thấy chữ 「鉄」 được kết hợp rất linh hoạt với nhiều từ khác để chỉ những đồ vật hoặc kết cấu có chất liệu sắt.
Từ 「鉄」 còn mang nhiều nghĩa mở rộng trong đời sống và văn hóa Nhật Bản. Một ví dụ thú vị là từ 「鉄道」 (tetsudō), có nghĩa là “đường sắt”. Nhật Bản là quốc gia nổi tiếng với hệ thống đường sắt hiện đại và chính xác, vì vậy 「鉄道」 là một khái niệm rất quen thuộc với người dân nơi đây. Ngoài ra, những người có sở thích đặc biệt với tàu hỏa hoặc đường sắt còn được gọi là 「鉄オタク」 (tetsu otaku), tức là “fan cuồng tàu hỏa”. Đây là một dạng otaku khá phổ biến tại Nhật và thường xuyên được nhắc đến trong các chương trình truyền hình, sách báo hoặc cộng đồng mạng.
Ở góc độ học thuật và khoa học, 「鉄」 là nguyên tố có ký hiệu hóa học là Fe, thuộc nhóm kim loại nặng, có từ trường mạnh, được dùng rộng rãi trong xây dựng, chế tạo máy móc, và rất cần thiết cho sự sống. Trong sinh học, “sắt” còn liên quan đến chất sắt trong máu, được gọi là 「鉄分」 (tetsubun), đóng vai trò vận chuyển oxy. Những người thiếu máu thường được khuyên bổ sung “chất sắt” để cải thiện sức khỏe.
Không chỉ là vật liệu, sắt còn mang ý nghĩa tượng trưng trong ngôn ngữ. Khi muốn nói một người có ý chí mạnh mẽ như sắt thép, người Nhật có thể dùng cách nói như 「鉄の意志」 (tetsu no ishi) – “ý chí sắt đá”. Điều này cho thấy hình ảnh kim loại sắt còn được dùng như một biểu tượng cho sức mạnh, sự kiên cường và bền bỉ trong tinh thần con người.