Đây được xem là nền văn hóa đặc trưng của người Nhật, đó cũng là lí do tại sao Nhật Bản lại phân chia ra tôn kính ngữ và khiêm nhường ngữ. Cùng tìm hiểu văn hóa Uchi Soto trong ứng xử của người Nhật.

Uchi「内」và Soto「外」là hai khái niệm chỉ sự phân biệt giữa nhóm bên trong (gia đình, người thân, người cùng một đơn vị,..) với nhóm bên ngoài (ngoài xã hội, đối tác,..). Sự phân biệt này không những là những kiến thức cơ bản trong xã hội Nhật Bản, nó còn phản ánh trực tiếp trong ngôn ngữ. Đó là việc hình thành tôn kính ngữ và khiêm nhường ngữ.

Văn hóa Uchi Soto trong ngôn ngữ

Điều cơ bản của văn hóa này là việc phân chia mọi người vào hai nhóm bên ngoài và bên trong. Khi nói chuyện với người thuộc nhóm ngoài thường sẽ dùng tôn kính ngữ với hành động của họ và dùng khiêm nhường ngữ cho hành động của bản thân.

Điểm phức tạp của văn hóa này chính là các nhóm Uchi và Soto không cố định, có thể thay đổi theo thời điểm. Vị thế của một người sẽ có sự thay đổi khi trong môi trường, hoàn cảnh khác nhau.

Ví dụ như một nhân viên được tôn kính ở công ty của họ nhưng khi gặp đối tác của công ty khác, họ vẫn phải dùng tôn kính ngữ với đối phương và dùng khiêm nhường ngữ cho bản thân mình. Chẳng hạn như trong công ty, giám đốc Tanaka thường nhân viên được gọi là「田中様」「田中さん」nhưng khi vị nhân viên này gặp đối tác với công ty khác, khi nói về anh Tanaka thì chỉ dùng「田中」bỏ 2 hậu tố「様」「さん」đi.

Văn hóa Uchi Soto trong hoạt động xã hội

Trong gia đình, văn hóa Uchi Soto được thể hiện ở chỗ người có vai vế lớn nhất sẽ là người đi tắm đầu tiên, sau đó lần lượt theo vai vế đến người còn lại trong gia đình. Tuy nhiên khi có khách đến thăm nhà, thì vị khách đó sẽ được mời tắm đầu tiên. Tương tự nếu khách có nhã ý muốn ở lại qua đêm thì sẽ được sắp xếp chỗ ngủ tiện nghi nhất mặc dù điều này có thể gây ra sự bất tiện cho người khác trong gia đình.

Bài viết văn hóa Uchi Soto trong ứng xử của người Nhật được viết bởi giáo viên trung tâm Nhật ngữ SGV.