Khi học tiếng Trung, một trong những chủ đề quen thuộc và thực tế nhất là giao thông và phương tiện di chuyển. Trong đó, “xe” là một từ khóa quan trọng và có rất nhiều cách diễn đạt tùy theo loại xe cụ thể. Vậy trong tiếng Trung, “xe” nói như thế nào và các loại xe phổ biến được gọi ra sao?
Từ gốc để chỉ “xe” trong tiếng Trung là “车” (chē). Đây là chữ Hán đơn giản nhưng rất linh hoạt, được dùng trong rất nhiều từ ghép để chỉ các phương tiện di chuyển. Khi nói “xe” một cách chung chung, bạn có thể dùng từ “车” như trong câu: “我有一辆车。” (Wǒ yǒu yí liàng chē) nghĩa là “Tôi có một chiếc xe.”
Tuy nhiên, để nói cụ thể từng loại xe, người học cần kết hợp thêm các từ chỉ loại phương tiện. Ví dụ, “ô tô” trong tiếng Trung là “汽车” (qìchē). Trong đó, “汽” có nghĩa là “hơi, khí”, ghép với “车” tạo thành “xe chạy bằng động cơ”. Xe máy là “摩托车” (mótuōchē), xe đạp là “自行车” (zìxíngchē), trong đó “自行” có nghĩa là “tự vận hành”. Xe buýt được gọi là “公共汽车” (gōnggòng qìchē), tức là “xe công cộng”.
Một số loại xe đặc biệt khác cũng có từ ghép riêng biệt. Xe tải là “卡车” (kǎchē), xe cứu thương là “救护车” (jiùhùchē), xe cảnh sát là “警车” (jǐngchē), còn xe lửa hay tàu hỏa là “火车” (huǒchē), tức là “xe lửa”. Tàu điện ngầm được gọi là “地铁” (dìtiě), không có chữ “车” nhưng vẫn chỉ phương tiện giao thông.
Trong khẩu ngữ, người Trung thường nói ngắn gọn. Ví dụ, thay vì nói đầy đủ là “开汽车” (kāi qìchē – lái xe ô tô), họ chỉ cần nói “开车” (kāi chē). Từ “开” có nghĩa là “lái, điều khiển”, kết hợp với “车” tạo thành “lái xe”. Tương tự, khi đi xe buýt, người ta nói “坐公交” (zuò gōngjiāo) nghĩa là “ngồi xe buýt”.
Một điểm thú vị là lượng từ khi nói đến xe trong tiếng Trung thường là “辆” (liàng), ví dụ “一辆车” (yí liàng chē – một chiếc xe), “两辆自行车” (liǎng liàng zìxíngchē – hai chiếc xe đạp).
Việc học các từ vựng về xe trong tiếng Trung không chỉ giúp bạn giao tiếp dễ dàng hơn trong các tình huống đời sống hàng ngày mà còn mở rộng vốn từ về chủ đề giao thông – một chủ đề phổ biến trong các bài thi HSK hay các cuộc hội thoại hàng ngày. Khi nắm vững các cách gọi tên xe và biết sử dụng đúng ngữ pháp, bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn rất nhiều khi sử dụng tiếng Trung trong thực tế.