Kiểu ngồi Seiza (正座) còn được gọi là chính tọa, đây là kiểu ngồi truyền thống và cũng là một trong những chuẩn mực về mặt phép tắc cho những sinh hoạt trên chiếu tatami, được người dân Nhật Bản áp dụng từ thời xa xưa.

Kiểu ngồi này thường được các võ sĩ dùng để rèn luyện ý chí. Hay khi đến thăm nhà một ai đó, nếu được gia chủ mời ngồi thì người Nhật sẽ ngồi kiểu seiza để thể hiện sự kính trọng.

Việc ngồi quỳ seiza truyền thống thực chất là kết hợp của ngồi thiền và kiểu ngồi chầu từ thời Edo.

Kiểu ngồi seiza vừa thể hiện sự tôn trọng đối với người khác vừa tạo ra sự ức chế cho bản thân trong khi tư thế phải giữ nguyên và vẫn giữ được sự bình tĩnh, ngụ ý con người sống phải có lễ nghĩa đồng thời luôn biết kiềm chế bản thân trong mọi tình huống.

Cách ngồi seiza đúng chuẩn truyền thống.

Đầu tiên quỳ gối xuống chiếu tatami. Theo người Nhật, nếu không có tatami thì chúng ta có thể thay bằng đệm ngồi zabuton, không nên ngồi trực tiếp trên tấm thảm hoặc ván gỗ sẽ làm chân bị đau nhức.

Tiếp theo kéo thẳng bàn chân, giữ gót chân ở dưới phần mông, hai ngón chân cái chồng lên nhau. Tay đặt lên trên đầu gối hoặc trên đùi một cách vừa phải.

Luôn luôn kéo thẳng lưng để có một dáng ngồi đẹp nhất.

Theo truyền thống con gái sẽ khép kín hai bên đầu gối lại, còn con trai có thể mở ra một chút. Cũng có trường hợp yêu cầu mở hai đầu gối thì có thể mở với khoảng cách là một nắm đấm, khi đứng dậy dùng tay hoặc đầu gối của mình trượt sang bên trái rồi mới từ từ đứng lên.

Đối với lối sống ngày nay truyền thống ngồi seiza không còn được áp dụng nhiều trong các gia đình hiện đại ở Nhật. Tuy nhiên, khi có các hoạt động lễ nghi mang tính truyền thống như thư pháp, trà đạo, nghệ thuật cắm hoa ikebana thì seiza vẫn là kiểu ngồi luôn được áp dụng.

Kiểu ngồi seiza truyền thống vẫn được duy trì trong nhiều gia đình, tầm quan trọng của seiza trong lòng người Nhật vẫn luôn được ý thức và gìn giữ cho nét đẹp văn hóa cổ truyền.

Bài viết truyền thống ngồi seiza ở Nhật được tổng hợp bởi giáo viên trung tâm tiếng Nhật SGV.